ทำความรู้จักกับ Overscan ที่อาจทำให้คุณเห็นภาพบนจอทีวีได้ไม่ครบถ้วน เพราะภาพขยายเกินขอบจอจนถูกตัดหายไปโดยไม่รู้ตัว
หากพูดถึงคำว่า Overscan ของทีวี บางคนอาจรู้จักและเข้าใจอยู่แล้ว แต่ก็ยังมีอีกหลายคนที่ยังไม่รู้ว่า Overscan นั้นคืออะไร ส่งผลอย่างไรกับการดูทีวีของเรา ซึ่งจริง ๆ แล้วเป็นสิ่งที่ควรทราบและหาทางแก้ไขมัน เพื่อให้มองเห็นภาพได้ครบถ้วนอย่างที่ควรจะเป็น ขอบภาพไม่ถูกตัดหายไป โดยวันนี้ทางเว็บไซต์ CNET จะมาอธิบายให้เราเข้าใจกันว่า Overscan นั้นคืออะไร และควรจะจัดการอย่างไรกับมันดี
Overscan คืออะไร ?
Overscan คือการที่ทีวีแสดงภาพใหญ่เกินขอบจอ ทำให้ภาพบางส่วนที่อยู่บริเวณขอบจอทั้ง 4 ด้านถูกตัดหายไป ซึ่งอาจทำให้ภาพต้นฉบับถูกขยายและได้คุณภาพความคมชัดลดลงไปด้วย
สำหรับสาเหตุที่ภาพในจอทีวีเกิดการ Overscan นั้น เนื่องจากในยุคสมัยทีวีจอแก้วไม่ได้แสดงภาพเป็นจุดพิกเซลซึ่งมีจำนวนพิกเซลที่แน่นอนอย่างทีวี LCD ในปัจจุบัน ทำให้ภาพต้นฉบับเมื่อมาแสดงอยู่บนจอทีวีแต่ละจออาจมีความคลาดเคลื่อนได้เล็กน้อย คืออาจไม่แสดงได้เต็มขอบจอพอดี ทำให้ผู้ผลิตรายการต้องทำให้มีภาพเผื่อเหลือนอกขอบจอไว้เล็กน้อย แต่จะเป็นภาพส่วนที่ไม่สำคัญซึ่งผู้ชมไม่จำเป็นต้องเห็นก็ได้ เพื่อให้ทีวีบางเครื่องที่แสดงภาพไม่พอดีขอบจอไม่เห็นขอบจอเป็นสีดำ
ภาพที่เห็นบนจอทีวีแบบไม่ Overscan
ภาพที่เห็นบนจอทีวีแบบ Overscan
ในขณะเดียวกันผู้ผลิตทีวีก็ทำให้จอทีวีมีการ Overscan เพื่อขยายภาพให้เกินจอทีวีเล็กน้อย เพื่อช่วยแก้ปัญหาดังกล่าวอีกทางหนึ่ง แต่เมื่อเข้าสุ่ยุคทีวี LCD ที่แสดงภาพเป็นจุดพิกเซลแล้วก็ยังคงมีระบบ Overscan อยู่ เพราะรายการทีวีส่วนใหญ่ยังคงทำภาพเผื่อนอกขอบจอไว้เหมือนเดิม ซึ่งถ้าไม่มีการ Overscan ผู้ชมก็จะเห็นภาพนอกขอบจอที่ผู้ผลิตรายการทำเผื่อไว้ตลอดเวลา ก็อาจรู้สึกเกะกะหรือรำคาญได้
อะไรคือปัญหาของ Overscan ?
ทีวีในยุคปัจจุบันนั้นแสดงภาพเป็นแบบดิจิตอล ซึ่งมีจำนวนจุดพิกเซลที่แน่นอน การแสดงภาพจะพอดีขอบจอเสมอ ไม่มีการคลาดเคลื่อนแบบทีวีจอแก้วยุคสมัยก่อน แต่เมื่อมีการ Overscan กลับทำให้ภาพส่วนหนึ่งบริเวณขอบจอถูกตัดหายไปโดยไม่จำเป็น ซึ่งในกรณีที่ชมภาพยนตร์หรือเล่นเกมนั้นการแสดงภาพแบบไม่ Overscan จะทำให้เห็นภาพได้ครบถ้วนมากกว่า (แต่บางคนก็อาจไม่รู้สึกแตกต่างสักเท่าไร)
ภาพที่เห็นบนจอทีวีแบบไม่ Overscan
ภาพที่เห็นบนจอทีวีแบบ Overscan
นอกจากนี้การ Overscan ยังมีข้อเสียอีกหนึ่งอย่างก็คือ การที่ภาพถูกขยายเพื่อให้ใหญ่กว่าขนาดจอ ทำให้แต่ละพิกเซลถูกขยายให้ใหญ่กว่าภาพต้นฉบับ และนั่นก็อาจทำให้ภาพที่ออกมามีความคมชัดน้อยลงอีกด้วย
Overscan เป็นปัญหาใหญ่ไหม ?
Overscan อาจไม่ได้เป็นปัญหาสำหรับทุกคน บางคนอาจไม่ค่อยรู้สึกถึงความแตกต่างเสียด้วยซ้ำ แต่การปรับไม่ให้ทีวีแสดงภาพแบบ Overscan จะช่วยให้เห็นภาพได้ครบถ้วนมากกว่า โดยการ Overscan จะส่งผลอย่างยิ่งกับผู้ที่ต่อคอมพิวเตอร์ให้แสดงภาพบนจอทีวี เพราะไอคอนหรือแถบเมนูต่าง ๆ อาจถูกตัดออกไปอยู่นอกขอบจอจนไม่สามารถมองเห็นได้เลย ซึ่งมีผลกระทบต่อการใช้งานมาก ๆ
ภาพที่เห็นบนจอทีวีแบบไม่ Overscan
ภาพที่เห็นบนจอทีวีแบบ Overscan
วิธีแก้ปัญหา Overscan
มีเพียงวิธีเดียวที่เราสามารถแก้ปัญหา Overscan ด้วยตัวเองได้ ก็คือการปรับโหมดการแสดงภาพของทีวีให้เป็นแบบการแสดงพิกเซล 1:1 ซึ่งจะไม่มีการ Overscan เพื่อขยายภาพให้เกินขอบจอ สามารถปรับได้ง่าย ๆ โดยทีวีแต่ละรุ่นแต่ละแบรนด์อาจมีชื่อเรียกที่แตกต่างกันออกไป ไม่ว่าจะเป็น 1:1, 1x1, Full Pixel, Dot by Dot, Just Scan, Unscaled, Screen Fit, Native, Overscan Off และอื่น ๆ ที่มีความหมายในลักษณะดังกล่าว ซึ่งสามารถทดลองปรับแล้วเปรียบเทียบภาพที่ได้ด้วยสายตาของตนเองได้ อย่างไรก็ตามสำหรับทีวีรุ่นเก่า ๆ บางรุ่นอาจไม่สามารถปรับตั้งค่าดังกล่าวได้
ขอขอบคุณภาพประกอบจาก cnet.com, morning-news.bectero.com, kotaku.com